(FDI Việt Nam) – Giám đốc Nghiên cứu Tín dụng và Dịch vụ Tài chính Xanh của FiinRatings đánh giá, thị trường trái phiếu xanh, xã hội và bền vững tại Việt Nam trong năm 2025 dự báo sẽ có nhiều chuyển biến tích cực.
Theo ông Nguyễn Tùng Anh, Giám đốc Nghiên cứu Tín dụng và Dịch vụ tài chính xanh của FiinRatings, thị trường trái phiếu xanh, xã hội và bền vững Việt Nam năm 2025 được dự báo sẽ có nhiều chuyển biến tích cực đến từ hai động lực chính là khung pháp lý hoàn thiện cùng với nhu cầu từ phía nhà đầu tư.

Huy động hàng ngàn tỷ đồng cho các dự án xanh
Sau giai đoạn trầm lắng, thị trường trái phiếu xanh Việt Nam đã ghi nhận sự sôi động trở lại với các đợt phát hành đến từ cả nhóm tài chính và phi tài chính trong năm 2024, đặc biệt là từ quý 4/2024. Điều này được xem là nguồn lực quan trọng giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển bền vững và hướng đến mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
Ngay từ đầu năm 2025, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (HDBank) đã thành công phát hành 3.000 tỷ đồng trái phiếu xanh, tuân thủ nguyên tắc phát hành của Hiệp hội Thị trường Vốn Quốc tế (ICMA) và Hiệp hội Thị trường Tín dụng (LMA).
HDBank sẽ sử dụng nguồn vốn huy động được để tài trợ cho các dự án đáp ứng tiêu chuẩn “Khung tài chính bền vững”, nhằm bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế xanh. HDBank cũng là một trong những ngân hàng đầu tiên ở Việt Nam công bố “Khung tài chính bền vững” với sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC).
Ngoài HDBank, tháng 11/2024, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để hỗ trợ các dự án bảo vệ môi trường. Vietcombank cho biết trái phiếu xanh là công cụ hiệu quả để huy động vốn cho các dự án thân thiện với môi trường với chi phí vốn hợp lý.
BIDV, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam, cũng đã phát hành thành công trái phiếu bền vững trị giá 3.000 tỷ đồng vào tháng 9/2024, tuân thủ theo hướng dẫn trái phiếu bền vững của ICMA. Nguồn vốn này sẽ được BIDV sử dụng để tài trợ các dự án có tác động tích cực đến môi trường và xã hội.
Đặc biệt, trong nhóm phi tài chính, các doanh nghiệp cũng đã ghi nhận sự chuyển dịch tích cực với các đợt phát hành trái phiếu xanh. Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia I.D.I đã phát hành thành công 1.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để tài trợ cho các dự án nuôi trồng và sản xuất cá tra bền vững. Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Nước sạch Hòa Bình-Xuân Mai cũng đã huy động thành công hơn 875 tỷ đồng trái phiếu xanh, với kỳ hạn lên tới 20 năm, đánh dấu mức kỳ hạn dài nhất từ trước đến nay đối với doanh nghiệp phi tài chính.
Kỳ vọng sự bứt phá mới trong thị trường trái phiếu xanh
Thống kê từ Tổ chức xếp hạng tín nhiệm FiinRatings cho thấy, trong giai đoạn 2016-2024, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh, xã hội và bền vững của Việt Nam đã đạt gần 33.500 tỷ đồng (hơn 1,4 tỷ USD).
Riêng năm 2024, thị trường ghi nhận sự sôi động trở lại với 4 lô trái phiếu xanh và bền vững phát hành mới, tổng giá trị phát hành đạt gần 6.900 tỷ đồng, chiếm 1,5% tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp mới từ đầu năm.
Mặc dù quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp bền vững của Việt Nam còn khá khiêm tốn so với các quốc gia trong khu vực ASEAN, nhưng với tốc độ tăng trưởng ấn tượng 171% trong năm 2024, thị trường này cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ.

Các chuyên gia của FiinRatings nhận định rằng, mặc dù chưa có nhiều cơ chế và hướng dẫn cụ thể, sự sôi động của thị trường trái phiếu xanh chủ yếu đến từ sự tự nguyện của doanh nghiệp, đóng góp vào quá trình chuyển đổi xanh chung của quốc gia.
Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp đang chủ động xây dựng khung tài chính xanh và thực hiện đánh giá độc lập theo tiêu chuẩn quốc tế của CBI và ICMA.
Về cơ sở pháp lý, ông Nguyễn Tùng Anh cho rằng năm 2025 sẽ mở ra một thời kỳ phát triển mạnh mẽ hơn nữa cho trái phiếu xanh, xã hội và bền vững, nhờ các ưu đãi và khuyến khích ngày càng rõ ràng và doanh nghiệp có thể rút ra nhiều bài học từ các tổ chức phát hành trước đó.
Các chính sách nổi bật bao gồm việc triển khai Khung phân loại xanh quốc gia, tạo nền tảng và hướng dẫn cụ thể cho các doanh nghiệp, cùng với ưu đãi thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp đối với giao dịch trái phiếu xanh, và giảm 50% giá dịch vụ chứng khoán cho chủ thể phát hành và nhà đầu tư trái phiếu xanh.
Bên cạnh đó, nhu cầu gia tăng đối với trái phiếu xanh phản ánh sự chú trọng ngày càng lớn của nhà đầu tư đối với tính bền vững và trách nhiệm xã hội trong các quyết định đầu tư.
FiinRatings dự đoán rằng trong tương lai, thị trường trái phiếu xanh sẽ chứng kiến sự xuất hiện của các sản phẩm mới như trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu liên kết bền vững, đáp ứng nhu cầu đa dạng của các doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh. Các công ty bảo hiểm và quỹ đầu tư chuyên nghiệp dự kiến sẽ tăng cường đầu tư vào trái phiếu xanh, thúc đẩy thanh khoản và chiều sâu của thị trường.
Tuy nhiên, các chuyên gia tài chính cho rằng thị trường trái phiếu xanh Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn đầu phát triển và đối mặt với một số thách thức, đặc biệt là về khung thể chế, pháp lý và minh bạch thông tin.
Theo chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực, để thúc đẩy tốc độ chảy của dòng vốn xanh, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể để phát triển thị trường tài chính xanh hiệu quả, gắn với các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, đồng thời hỗ trợ tài chính cho các sản phẩm, dịch vụ, tiêu dùng xanh và thu hút nguồn lực tư nhân tham gia đầu tư vào các dự án xanh.
Nguồn: Vietnam Plus