(FDI Việt Nam) – Bộ Tài chính xem xét phương án tính thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và giá bán bất động sản, tương tự thuế thu nhập doanh nghiệp.
Trong báo cáo vừa được gửi đến Quốc hội để phục vụ cho phiên chất vấn, Bộ Tài chính cho biết đang nghiên cứu lựa chọn phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản trong quá trình sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Mục tiêu là đảm bảo phù hợp với thực tiễn thị trường hiện nay, đồng thời tối ưu hóa nguồn thu ngân sách nhà nước từ sắc thuế này. Cụ thể, Bộ Tài chính đang xem xét hai phương pháp tính thuế sau đây:
Thứ nhất, tính thuế dựa trên thu nhập chịu thuế – tức phần chênh lệch giữa giá bán và tổng chi phí thực tế liên quan đến bất động sản chuyển nhượng. Phương pháp này sẽ được áp dụng trong trường hợp có thể xác định rõ ràng, minh bạch các yếu tố như giá mua ban đầu và các chi phí phát sinh hợp lý. Mức thuế suất được đề xuất cho phương pháp này là 20%, nhằm đảm bảo sự tương đồng với thuế suất thu nhập doanh nghiệp hiện hành đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.
Thứ hai, trong trường hợp không thể xác định rõ giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng, cơ quan thuế sẽ áp dụng cách tính thuế theo tỷ lệ phần trăm trên tổng giá trị chuyển nhượng. Với phương pháp này, mức thuế suất dự kiến là 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng bất động sản của cá nhân.
Bộ Tài chính khẳng định, việc lựa chọn áp dụng phương pháp nào sẽ phụ thuộc vào cơ sở dữ liệu liên quan đến bất động sản, đảm bảo tính minh bạch, công bằng và phù hợp với từng tình huống cụ thể trên thị trường.

Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là một nguồn thu quan trọng trong hệ thống thuế thu nhập cá nhân. Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007 quy định mức thu với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là 25% trên thu nhập (giá bán trừ giá vốn và các chi phí liên quan). Trường hợp không xác định được giá vốn, các chi phí liên quan và có chứng từ chứng minh, mức thuế phải nộp là 2% giá bán.
Từ năm 2015, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính và thống nhất cách tính thuế, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân đã điều chỉnh quy định này. Theo đó, mức thuế thu nhập cá nhân áp dụng cho chuyển nhượng bất động sản được quy định thống nhất là 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng, không phân biệt có hay không có chứng từ chứng minh chi phí.

Tại hội thảo vào tháng 3, PGS.TS Phan Hữu Nghị, Phó Viện trưởng Ngân hàng – Tài chính (Đại học Kinh tế Quốc dân) cách tính thuế hiện hành còn nhiều hạn chế. Cụ thể, thuế thu nhập cá nhân cho việc chuyển nhượng bất động sản được tính là 2% trên giá trị giao dịch. Tức là, người bán phải nộp thuế bằng 2% tổng giá trị bất động sản ghitrên hợp đồng chuyển nhượng, không quan tâm đến việc lãi hay lỗ.
Theo chuyên gia, phương án 2% trên giá trị giao dịch đơn giản, dễ thu, nhưng lại tạo ra lỗ hổng lớn trong việc kê khai giá bán. Thực tế, người bán thường khai giá chuyển nhượng thấp hơn thực tế để giảm số thuế phải nộp. Điều này dẫn tới thất thu cho ngân sách nhà nước, khiến thị trường bất động sản thiếu minh bạch.
Do vậy, một số chuyên gia cùng quan điểm đưa về đánh thuế 20% trên thu nhập thực tế của người bán. Với trường hợp không có đầy đủ hóa đơn chứng từ, cơ sở để tính lãi lỗ, đề xuất áp dụng mức ấn định 1-2% theo bảng giá do UBND tỉnh, thành phố quy định. Phương án này được cho là có lợi thế hơn do phản ánh chính xác thu nhập thực tế.
Song để thực hiện được cách tính thuế này, theo đại diện Ban chính sách – Cục Thuế (Bộ Tài chính), cần có cơ sở dữ liệu phản ánh đúng giá cả giao dịch của các lần chuyển nhượng. Cùng với đó, nhà điều hành cần quy định rõ các khoản chi phí được trừ và điều kiện về hóa đơn, chứng từ, giá vốn của bất động sản chuyển nhượng.
Nguồn: VN Express