Trang chủ
(FDI Việt Nam) – Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cầu Tứ Liên sẽ là điểm kết nối quan trọng giữa các khu vực, mở rộng không gian phát triển Thủ đô – đặc biệt phía Bắc sông Hồng – đồng thời thúc đẩy phát triển văn hóa, du lịch và kinh tế đô thị Hà Nội.
Nhìn từ trên cao, trục không gian kéo dài từ Ba Đình – trung tâm chính trị của cả nước – vượt sông Hồng qua cầu Tứ Liên, nối liền Trung tâm Triển lãm Quốc gia và thành Cổ Loa lịch sử, như một “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt quá khứ – hiện tại – tương lai. Đây là cơ hội vàng để Hà Nội hình thành một trục phát triển chiến lược cho công nghiệp văn hóa, du lịch và sáng tạo – trục không gian “mềm” nhưng mang tính chiến lược trong tiến trình phát triển Thủ đô.
CẦU TỨ LIÊN: MẠCH NGUỒN LỊCH SỬ VÀ HẠ TẦNG CHIẾN LƯỢC
Ba Đình, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập năm 1945, là biểu tượng bất diệt của khát vọng tự do, hòa bình và độc lập dân tộc. Là trung tâm chính trị – hành chính quốc gia, Ba Đình không chỉ giữ vị thế địa lý trọng yếu, mà còn là điểm tựa tinh thần, nơi kết tinh hồn cốt và bản sắc Việt Nam.
Nằm ở điểm cuối trục không gian lịch sử – sáng tạo, thành Cổ Loa từng là kinh đô của nhà nước Âu Lạc thời Thục An Dương Vương và triều Ngô sau đó. Di tích đặc biệt này không chỉ ghi dấu trình độ kỹ thuật quân sự vượt trội của nền văn minh Việt cổ, mà còn là minh chứng sống động cho nền văn minh lúa nước rực rỡ.
Những phát hiện khảo cổ học như mũi tên đồng, trống đồng, lưỡi cày… đã chứng minh đây là vùng đất lâu đời, gắn liền với thời kỳ dựng nước của các vua Hùng.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng khẳng định: “Cổ Loa, Đông Đô, Thăng Long, Hà Nội là tiêu biểu cho lịch sử ngàn năm văn hiến của dân tộc Việt Nam – nơi lắng hồn núi sông ngàn năm. Hà Nội linh thiêng và hào hoa, niềm tin và hy vọng.”
Ngày 19/5/2025, đúng dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, cầu Tứ Liên chính thức được khởi công. Với thiết kế dây văng hiện đại, kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật và mỹ thuật, cây cầu Tứ Liên không chỉ đảm bảo năng lực giao thông mà còn hứa hẹn trở thành biểu tượng kiến trúc mới bên dòng sông Hồng.
Phát biểu tại lễ khởi công, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh vai trò chiến lược của cầu Tứ Liên trong việc giảm ùn tắc, tăng kết nối liên vùng và mở rộng không gian phát triển về phía Bắc sông Hồng, đồng thời thúc đẩy các ngành dịch vụ, văn hóa, du lịch và kinh tế đô thị Hà Nội.
Liền mạch với công trình này trên trục không gian lịch sử – sáng tạo, Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia tại Đông Anh – dự án trọng điểm cấp quốc gia – đang dần thành hình. Lấy cảm hứng từ truyền thuyết Thần Kim Quy và kiến trúc thành Cổ Loa, công trình không chỉ mang quy mô tầm vóc mà còn thể hiện chiều sâu văn hóa Việt trong kiến tạo đô thị tương lai.
Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo định hướng phát triển Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia trở thành “biểu tượng hiện đại” của Hà Nội về văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật, cảnh quan và mô hình quản trị, đồng thời kết nối chặt chẽ với vùng đất địa linh nhân kiệt Cổ Loa.
Hai công trình – một là điểm kết nối giao thông chiến lược, một là hạ tầng văn hóa tầm cỡ nếu được liên kết bằng tư duy sáng tạo và quy hoạch bài bản sẽ tạo thành “cột sống” của trục công nghiệp văn hóa, thúc đẩy phát triển toàn vùng.
KHÔNG GIAN VĂN HÓA – DU LỊCH LIÊN KẾT VÙNG
Theo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050, Hà Nội định hướng khai thác hiệu quả 5 không gian phát triển chiến lược gồm: không gian công cộng, không gian trên cao, không gian ngầm, không gian văn hóa – sáng tạo và không gian số.
Trong đó, sông Hồng được xác định là “trục xanh” và “trục cảnh quan trung tâm”, không chỉ đóng vai trò sinh thái mà còn là không gian văn hóa – du lịch gắn kết Hà Nội với toàn vùng Đồng bằng sông Hồng.
Giới chuyên gia nhận định, trục Ba Đình – Tứ Liên – Cổ Loa hoàn toàn có tiềm năng trở thành “hành lang sáng tạo” chiến lược của Thủ đô – nơi các giá trị lịch sử, văn hóa ngàn năm kết nối với nhịp sống sáng tạo đương đại, hình thành một “sân khấu mở” cho các ngành công nghiệp văn hóa phát triển mạnh mẽ và bền vững.
Điểm độc đáo là trục này không chỉ dựa trên hạ tầng vật lý mà còn dựa trên “liên kết bản sắc” và “liên kết ý tưởng.” Hình dung một ngày không xa: Sáng du khách vào Lăng viếng Bác ở Ba Đình, chiều chiêm ngưỡng không gian triển lãm hiện đại tại Đông Anh hay khám phá thành Cổ Loa, tối ngồi thuyền trên sông Hồng nghe kể chuyện Cổ Loa bằng công nghệ thực tế ảo… Một hành trình nhiều trải nghiệm, trong đó lịch sử, công nghệ và sáng tạo được giao thoa liền mạch.
Các địa bàn trong trục này đều có tiềm năng lớn: Từ Ba Đình, trung tâm đô thị lịch sử, văn hóa, qua cầu Tứ Liên sang vùng đất Đông Anh nơi trung chuyển giữa truyền thống và hiện đại, xuôi theo dòng sông Hồng sang Gia Lâm, điểm đến của làng nghề truyền thống và du lịch sinh thái.
Nếu tích hợp bảo tồn di sản, phát triển du lịch cộng đồng, OCOP và công nghệ số, Hà Nội hoàn toàn có thể tạo ra chuỗi sản phẩm du lịch-sáng tạo đặc sắc, thu hút khách trong và ngoài nước.
Kết luận số 80 – KL/TƯ ngày 24/5/2024 của Bộ Chính trị về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đã nêu rõ định hướng: “Sắp xếp, phân bố không gian hợp lý để phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Ưu tiên bảo tồn, khai thác, phát huy hiệu quả một số không gian văn hóa phục vụ phát triển công nghiệp văn hóa.”
Đây chính là “kim chỉ nam” để Hà Nội đưa văn hóa giữ vai trò trung tâm trong quy hoạch phát triển Thủ đô. Để hiện thực hóa điều đó cần thể chế hóa bằng cơ chế chính sách đặc thù.
Điều này được quy định trong Luật Thủ đô (sửa đổi) nhằm huy động hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho phát triển công nghiệp văn hóa. Tuy nhiên, nếu không có tầm nhìn liên kết vùng, không có chiến lược đồng bộ, trục “vàng” văn hóa có thể bị “đứt mạch” bởi phát triển manh mún, thiếu sự tham gia của cộng đồng hoặc thiếu hạ tầng “mềm”. Các thách thức về quy hoạch, quản lý đô thị, nguồn nhân lực sáng tạo, kết nối số… cũng cần được giải quyết đồng bộ.
Trục không gian Ba Đình – Tứ Liên – Cổ Loa không chỉ là một trục địa lý, mà còn là hành trình tái định nghĩa bản sắc văn hóa Hà Nội trong thế kỷ XXI – nơi ký ức ngàn năm, nhịp sống đương đại và khát vọng sáng tạo tương lai giao thoa trong từng bước chân của cư dân và du khách.
Chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030 đặt mục tiêu đóng góp 7% GDP. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Hà Nội cần tích hợp phát triển công nghiệp văn hóa vào quy hoạch vùng đô thị mở rộng, đồng thời đầu tư mạnh cho hạ tầng “mềm” như đào tạo nhân lực sáng tạo, ứng dụng công nghệ số và xây dựng cơ chế khuyến khích nghệ sĩ, doanh nghiệp sáng tạo.
Cốt lõi là kết nối các chủ thể sáng tạo với không gian thực địa – như vùng ven Cổ Loa, xã Đông Anh – để hình thành hệ sinh thái sáng tạo bền vững. Hơn cả một trục không gian, đây có thể trở thành “trục văn hóa quốc dân” – dòng chảy tinh thần mới của Hà Nội hiện đại, nơi chiều sâu lịch sử làm nền tảng cho sức bật sáng tạo, văn minh và hội nhập.
Nguồn: Vietnam+
