Trang chủ
(FDI Việt Nam) – Dù nhận thức được những lợi ích dài hạn mà chuyển đổi xanh mang lại, nhiều doanh nghiệp vẫn lúng túng trong việc triển khai. Không ít đơn vị thậm chí còn mơ hồ về khái niệm ESG, chưa biết bắt đầu từ đâu trên hành trình hướng tới phát triển bền vững.
Chiều ngày 10/6, Hội Doanh nghiệp Xanh TPHCM (HGPA) tổ chức tọa đàm chuyển đổi xanh giữa biến động toàn cầu.
CHUYỂN ĐỔI XANH – TƯƠNG LAI CỦA DOANH NGHIỆP
Phát biểu tại một sự kiện gần đây, bà Trịnh Thị Hương – Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) – cho rằng có hai nhóm động lực chính thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi xanh.
Thứ nhất là “lực đẩy”, đến từ áp lực của thị trường, yêu cầu từ nhà đầu tư, cũng như các quy định ngày càng chặt chẽ liên quan đến tiêu chuẩn môi trường và xã hội. Thứ hai là “lực kéo”, bao gồm các lợi ích thực tế mà doanh nghiệp có thể đạt được từ chuyển đổi xanh, cùng với các chính sách hỗ trợ, ưu đãi từ phía Nhà nước. Tuy nhiên, theo bà Hương, động lực nội tại của chính doanh nghiệp mới là yếu tố then chốt quyết định hành động.
Dù vậy, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện vẫn đang đối mặt với không ít rào cản. Trở ngại đầu tiên là thiếu thông tin và nhận thức: không ít doanh nghiệp còn mơ hồ về khái niệm ESG, chưa xác định được lộ trình chuyển đổi hay các bước triển khai cụ thể.
Thách thức thứ hai đối với doanh nghiệp là những hạn chế về nguồn lực – từ vốn, công nghệ, nhân lực cho đến khả năng mở rộng thị trường, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất. Bên cạnh đó, một rào cản mang tính hệ thống không thể bỏ qua là sự thiếu liên kết trong hệ sinh thái hỗ trợ. Nhiều doanh nghiệp hiện vẫn thiếu cầu nối hiệu quả với cơ quan quản lý, nhà đầu tư, tổ chức tài chính, viện nghiên cứu và hiệp hội ngành nghề, dẫn đến việc tiếp cận chính sách và giải pháp hỗ trợ còn chậm và rời rạc.
Để tháo gỡ những điểm nghẽn này, bà Trịnh Thị Hương đưa ra ba nhóm giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, trong quá trình xây dựng chính sách, cần bảo đảm sự tham gia thực chất và kịp thời của doanh nghiệp. Dù thời gian xây dựng các nghị quyết như Nghị quyết 68 và 98 khá gấp rút, các cơ quan chức năng vẫn nỗ lực tham vấn kỹ lưỡng cộng đồng doanh nghiệp thông qua nhiều hình thức.
Thứ hai, cần khuyến khích sự tham gia tích cực của các đối tác liên quan và tổ chức trung gian trong quá trình triển khai chính sách. Nhà nước nên đóng vai trò kiến tạo – tập trung hoàn thiện khung pháp lý, đồng thời thúc đẩy các mô hình thử nghiệm (sandbox) để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh một cách thực chất.
Cuối cùng, cộng đồng doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc tiếp cận các nguồn lực hỗ trợ, đồng thời nâng cao năng lực nội tại, để có thể thích ứng và chuyển đổi một cách bền vững.
“Chuyển đổi xanh không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà là khoản đầu tư chiến lược cho tương lai, góp phần hình thành giá trị tài sản của doanh nghiệp trên bảng cân đối kế toán,” bà Hương nhấn mạnh.
Cũng tại tọa đàm, bà Lưu Thị Thanh Mẫu – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Phúc Khang – nhấn mạnh, “xanh hóa” không còn là một xu hướng lựa chọn, mà đã trở thành con đường tất yếu để doanh nghiệp tồn tại và phát triển một cách bền vững.
Bà Mẫu cho rằng, quá trình chuyển đổi xanh không chỉ nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn ESG, mà còn mở ra cơ hội để đổi mới mô hình kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng cường sự tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Dưới góc nhìn của một doanh nghiệp sản xuất nông sản, ông Phan Minh Thông – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Phúc Sinh – cho rằng chuyển đổi xanh có thể khiến doanh nghiệp “đi chậm lại một chút” trong ngắn hạn. Tuy nhiên, nếu có định hướng rõ ràng và đầu tư nghiêm túc vào phát triển bền vững, thì đây chính là bước đi chiến lược, mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng dài hạn trong tương lai.
Chia sẻ cùng quan điểm, ông Erick Contreras – Phó Chủ tịch EuroCham (Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam) – nhận định rằng cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với mục tiêu phát triển bền vững, thể hiện qua các chiến lược quốc gia và nỗ lực hợp tác quốc tế, đã tạo ra một lộ trình rõ ràng cho doanh nghiệp.
Theo ông, việc hành động phù hợp với kỳ vọng toàn cầu về kinh tế xanh không chỉ là một yêu cầu mang tính thời đại, mà còn là cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh – không chỉ ở cấp quốc gia, mà trong từng doanh nghiệp cụ thể.
NHÓM CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP CHUYỂN ĐỔI XANH
Phát biểu tại sự kiện, bà Trịnh Thị Hương nhấn mạnh rằng khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò then chốt trong nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy chuyển đổi xanh. Đây chính là lực lượng góp phần hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.
Để đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình này, bà Hương cho biết Nhà nước đang triển khai ba nhóm chính sách trọng tâm.
Thứ nhất, tạo dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch và an toàn – yếu tố được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao, thậm chí còn quan trọng hơn các hình thức hỗ trợ tài chính trực tiếp.
Thứ hai, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng tiếp cận các nguồn lực thiết yếu. Với hơn 98% doanh nghiệp tư nhân hiện nay là doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, việc tiếp cận vốn, công nghệ, nhân lực và thị trường vẫn đang là rào cản lớn trong quá trình chuyển đổi xanh.
Thứ ba, ban hành các chính sách đột phá nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi toàn diện. Cụ thể, Nghị quyết 68 và 98 đã đề xuất hai giải pháp đáng chú ý: hỗ trợ lãi suất 2% cho các dự án xanh thông qua hệ thống ngân hàng thương mại hoặc quỹ tài chính ngoài ngân sách; và cho phép doanh nghiệp tính chi phí đầu tư vào nghiên cứu & phát triển (R&D) ở mức 200% khi xác định thuế thu nhập doanh nghiệp.
Hướng tới mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả vào năm 2030, trong bối cảnh toàn cầu hóa và rủi ro khí hậu ngày càng gia tăng, phát triển khu vực tư nhân xanh đang được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ.
Bà Hương cho biết thêm, thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh các chương trình nâng cao năng lực cho doanh nghiệp thông qua đào tạo, tập huấn, cung cấp công cụ hỗ trợ và hoàn thiện khung pháp lý. Đồng thời, một chương trình riêng dành cho các doanh nghiệp tiên phong trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cũng sẽ sớm được triển khai, nhằm tạo động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh một cách đồng bộ và hiệu quả hơn.
Nguồn: Báo Dân trí
