(FDI Việt Nam) – Để sở hữu một căn nhà có diện tích và vị trí trung bình tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM, người trẻ phải mất từ 20 đến 25 năm tích lũy thu nhập. Theo các chuyên gia, tỷ lệ giá nhà so với thu nhập tại Việt Nam đang ở mức rất cao, gây khó khăn lớn cho người trẻ trong việc mua nhà.
Tại hội thảo “Đòn bẩy tài chính hiệu quả – Cơ hội an cư cho người trẻ” do Báo Thanh tra tổ chức ngày 26/6, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết: người trẻ trong độ tuổi từ 22 đến 40 đang dần trở thành nhóm khách hàng chủ lực trên thị trường bất động sản, thay thế nhóm trung niên trước đây.
Theo ông Hưng, nhu cầu sở hữu nhà ở của người trẻ đang ở mức cao chưa từng có, cả về số lượng tuyệt đối lẫn tỷ trọng trong cơ cấu người mua nhà hiện nay.
PHẦN LỚN NGƯỜI TRẺ KHÔNG ĐỦ TÍCH LŨY ĐỂ MUA NHÀ TRƯỚC 30
Theo đại diện Bộ Xây dựng, thu nhập của người dân, đặc biệt là người trẻ, đang tăng chậm hơn nhiều so với tốc độ leo thang của giá nhà ở, khiến khả năng sở hữu nhà ngày càng trở nên khó khăn.
Cụ thể, để mua được một căn hộ trung bình rộng khoảng 70m² với mức giá từ 3–4 tỷ đồng tại các đô thị lớn như Hà Nội hoặc TP.HCM, người trẻ phải mất từ 20 đến 25 năm tích lũy thu nhập. Tỷ lệ giá nhà trên thu nhập tại Việt Nam hiện đang ở mức rất cao, thuộc nhóm hàng đầu khu vực, dẫn đến thực trạng người trẻ gần như không thể tiếp cận nhà ở.
“Phần lớn cặp vợ chồng trẻ ở đô thị có thu nhập trung bình 20-30 triệu đồng/tháng đều phải thuê nhà hoặc sống cùng gia đình, rất ít người đủ tích lũy mua nhà thương mại khi chạm ngưỡng 30 tuổi nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc các chương trình tín dụng ưu đãi”, vị này nêu.
Phân tích những rào cản khiến người trẻ khó tiếp cận nhà ở, ông Hà Quang Hưng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) – cho biết, nguồn cung bất động sản hiện còn hạn chế, trong khi giá nhà tăng nhanh vượt xa khả năng chi trả của phần lớn người dân, đặc biệt là giới trẻ.
Theo ông, nguyên nhân chính đến từ việc nhiều dự án bất động sản vướng mắc thủ tục đầu tư, triển khai chậm; doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng, phát hành và thanh toán trái phiếu, khiến nguồn cung không đáp ứng được nhu cầu thực tế.
Bên cạnh đó, thị trường nhà ở hiện nay vẫn thiên về các sản phẩm nhà thương mại để bán và nhà ở xã hội, trong khi lại thiếu vắng các mô hình thuê dài hạn, thuê mua linh hoạt, vốn phù hợp hơn với khả năng tài chính của người trẻ.
Ông Hưng nhận định thêm, rào cản lớn nhất đối với người trẻ vẫn là vấn đề tài chính cá nhân và tiếp cận tín dụng. Mặc dù các ngân hàng sẵn sàng cho vay mua nhà, nhưng lãi suất vẫn ở mức cao, trong khi thời hạn vay chưa đủ dài để phù hợp với thu nhập thực tế và nhu cầu tích lũy dài hạn của nhóm đối tượng này.
“Chỉ khi có các gói ưu đãi lãi suất thấp (5-6%/năm) cố định thời gian đầu, người trẻ mới mạnh dạn tính chuyện vay mua nhà”, ông Hưng nói. Theo ông, người trẻ cần các khoản vay dài 20-30 năm để giảm áp lực trả nợ hàng tháng.

Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước), thông tin, hiện có 9 ngân hàng tham gia gói tín dụng 145.000 tỷ đồng, lãi suất thấp hơn 1,5-2%/năm so với lãi suất bình thường để hỗ trợ phát triển thị trường nhà ở xã hội. Theo bà, lãi suất cho vay mới nhất đang là 5,9%/năm và liên tục giảm cùng xu hướng mặt bằng chung.
Các ngân hàng cũng được chỉ đạo có gói vay ưu đãi cho người dưới 35 tuổi. So với lãi suất bình quân của nhóm ngân hàng lớn, 5 năm đầu, lãi suất thấp hơn 2%/năm, 10 năm thấp hơn 1%/năm.
Theo bà Giang, khi các đơn vị “xắn tay” phối hợp, doanh số giải ngân sẽ tích cực. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là xác định dự án có mức giá phù hợp với đối tượng này để phù hợp với khả năng chi trả.
“Vì vậy, sự phối hợp với các địa phương và tạo điều kiện từ đòn bẩy tài chính ngân hàng sẽ mang tới an cư lạc nghiệp. Ngân hàng Nhà nước đang chủ trì, phối hợp địa phương để có các định hướng phù hợp với thu nhập của người dân”, bà Giang nêu.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ GỠ NÚT THẮT NHÀ Ở CHO NGƯỜI TRẺ?
Ông Hà Quang Hưng cho rằng, để cải thiện khả năng tiếp cận nhà ở, đặc biệt với người trẻ, cần gia tăng nguồn cung, đồng thời rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến nhà ở và thị trường bất động sản, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ và khả thi, nhất là đối với phân khúc nhà ở thương mại.
Ông cũng đề xuất triển khai hiệu quả Nghị định 75/2025 – thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất – nhằm tháo gỡ vướng mắc pháp lý, đặc biệt trong xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất và công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng cho các dự án tồn đọng.
Đối với nhà ở xã hội, ông nhấn mạnh vai trò của các địa phương trong việc hoàn thành chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp và lực lượng vũ trang, theo đúng định hướng và mục tiêu do Nhà nước đề ra.
Một trong những giải pháp quan trọng được ông Hưng nhấn mạnh là phát triển các mô hình thuê dài hạn, thuê mua linh hoạt. Bên cạnh đó, cần tăng cường hỗ trợ tài chính cho người mua nhà, giúp nâng cao khả năng tích lũy và giảm gánh nặng chi phí, tạo điều kiện cho người dân – nhất là giới trẻ – tiếp cận chốn an cư bền vững.
Giải pháp nữa là điều chỉnh chính sách thuế thu nhập cá nhân, nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người có gia đình, con nhỏ; cho phép khấu trừ một phần lãi vay mua nhà lần đầu khỏi thu nhập chịu thuế. Điều này tương tự như một hình thức hỗ trợ gián tiếp, giúp người trẻ vay mua nhà đỡ áp lực hơn về tài chính hàng tháng.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh, để giải quyết tận gốc bài toán chênh lệch giữa thu nhập và giá nhà, cần triển khai đồng bộ các giải pháp tài chính – đất đai minh bạch và hiệu quả. Ông đề xuất xây dựng chính sách thuế bất động sản hợp lý nhằm chống đầu cơ, cụ thể là đánh thuế tài sản dựa trên giá trị bất động sản, qua đó hạn chế đầu tư ngắn hạn, khuyến khích đầu tư dài hạn.
Một đề xuất đáng chú ý là áp thuế 20% trên phần chênh lệch giữa giá mua và bán khi giao dịch bất động sản, đồng thời đánh thuế cao với cá nhân sở hữu nhiều bất động sản ngoài nhà ở chính và các bất động sản bị bỏ hoang kéo dài.
Về phía nguồn cung, ông Hiếu cho rằng cần bổ sung ít nhất 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội, qua đó giúp cân bằng thị trường. Đồng thời, ông kiến nghị siết chặt điều kiện mua nhà ở xã hội, kiểm soát chặt việc cho thuê nhà ở xã hội sai mục đích hoặc với giá vượt quy định, nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ, trục lợi chính sách.
“Việc khắc phục chênh lệch giữa thu nhập và giá nhà đòi hỏi hệ thống chính sách tài chính đất đai minh bạch, hiệu quả. Cần cân bằng giữa việc tiệm cận giá thị trường với khả năng chi trả của người dân, đồng thời tăng cường nguồn cung nhà ở vừa túi tiền và kiểm soát hoạt động đầu cơ”, ông Hiếu nêu.
Nguồn: Báo Dân trí