(FDI Việt Nam) – Ninh Thuận đang khẩn trương đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư cho dự án Nhà máy điện hạt nhân với các chính sách hỗ trợ đặc thù và cơ chế riêng biệt.

Tỉnh Ninh Thuận đang dồn lực triển khai các dự án thành phần nhằm đảm bảo tiến độ cho hai dự án nhà máy điện hạt nhân. Trọng tâm hiện nay là đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư. Hàng loạt cơ chế, chính sách đặc thù sẽ được áp dụng để hỗ trợ hàng ngàn người dân chịu ảnh hưởng trực tiếp từ việc triển khai dự án.
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG CHO CÁC DỰ ÁN NHÀ MÁY ĐIỆN HẠT NHÂN
Theo chỉ đạo của Chính phủ, UBND tỉnh Ninh Thuận được giao nhiệm vụ thực hiện các dự án thành phần di dân tái định cư và giải phóng mặt bằng cho cả dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.
Tỉnh sẽ kế thừa những kết quả đã đạt được trước đây và phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư để rà soát, điều chỉnh các quy hoạch cần thiết. Theo lộ trình đã định, địa phương cam kết hoàn thành công tác kiểm đếm và bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư vào cuối tháng 12 năm 2025.
Qua rà soát ban đầu, dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 (tọa lạc tại thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam) có quy mô xây dựng hơn 485 hecta, trong đó khu vực nhà máy chiếm trên 409 hecta. Dự án này sẽ tác động trực tiếp đến 617 hộ dân với 2.910 nhân khẩu do thu hồi đất, và đặc biệt, có 600 hộ cần được bố trí tái định cư để ổn định cuộc sống.
Để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng, tỉnh Ninh Thuận đã quy hoạch một khu tái định cư rộng hơn 64 hecta tại thôn Từ Thiện (cùng xã Phước Dinh). Khu vực này dự kiến sẽ chia thành 648 lô đất ở, bao gồm 554 lô diện tích 300m2 và 94 lô diện tích 100m2.
Đối với dự án Nhà máy điện hạt nhân 2 (tọa lạc tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải), tổng diện tích xây dựng trên 643 hecta, trong đó khu nhà máy chiếm hơn 404 hecta. Dự án này sẽ tác động đến 844 hộ với 2.319 khẩu do việc thu hồi đất, và trong số đó, 553 hộ cần được bố trí đất tái định cư.

Tỉnh Ninh Thuận quy hoạch khu tái định cư rộng trên 54ha (cùng xã Vĩnh Hải) với 540 lô đất ở, bao gồm 472 lô diện tích 200m2 và 68 lô diện tích 100m2 và khu tái định canh rộng gần 160ha.
Hiện tại, hai huyện Thuận Nam và Ninh Hải đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị cho việc giải phóng mặt bằng. Các hoạt động bao gồm thông báo thu hồi đất, cùng với việc điều tra, khảo sát, ghi nhận hiện trạng, đo đạc và thống kê đất đai, tài sản, ranh giới đất thuộc vùng dự án.
Cụ thể, Ủy ban Nhân dân huyện Thuận Nam đang tập trung xây dựng và phê duyệt hệ số giá đất để làm căn cứ bồi thường. Trong khi đó, tại huyện Ninh Hải, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể đã họp và đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ để trình Ủy ban Nhân dân huyện phê duyệt.
Ông Phạm Minh Tân, Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất tỉnh Ninh Thuận, cho biết Ban đang phối hợp cùng Sở Xây dựng để phê duyệt việc điều chỉnh quy hoạch hai khu tái định cư thuộc dự án nhà máy điện hạt nhân, đảm bảo tiến độ và quyền lợi cho người dân.
Các công tác chuẩn bị đầu tư khác, bao gồm lập đồ án điều chỉnh quy hoạch và các thủ tục liên quan đang được khẩn trương triển khai. Các khu tái định cư sẽ được quy hoạch theo tiêu chuẩn đô thị du lịch hiện đại, không chỉ đảm bảo nhu cầu ở mà còn hướng tới phát triển các hoạt động thương mại, dịch vụ và sản xuất tạo điều kiện thuận lợi để người dân chuyển đổi nghề nghiệp, đảm bảo sinh kế bền vững.
HỖ TRỢ TỐI ĐA CHO NGƯỜI DÂN
Theo ông Trần Quốc Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, để đẩy nhanh tiến độ dự án nhà máy điện hạt nhân, tỉnh đã kiến nghị Trung ương cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án thành phần độc lập. Đồng thời, đề xuất giao UBND tỉnh làm cơ quan có thẩm quyền tổ chức thực hiện dự án thành phần di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng cho cả dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2.
Tỉnh cũng đề nghị cho phép triển khai công tác giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư song song với việc thực hiện điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Ninh Thuận thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt) và Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh giai đoạn 2021-2025.
Về vấn đề vốn, Ninh Thuận đã đề nghị Bộ Tài chính xem xét cấp vốn ngân sách Trung ương năm 2025 cho dự án di dân, tái định cư với nhu cầu trước mắt là 3.200 tỷ đồng. Số vốn này sẽ được bổ sung khi xác định đầy đủ phạm vi, ranh giới và nhu cầu thực tế của dự án.
Ngày 19/2, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 189/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách đặc biệt để đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, trong đó có cơ chế đặc biệt về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án ở mức cao nhất theo quy định nhân (x) 1,5 lần.
Ủy ban Nhân dân tỉnh đã có Tờ trình số 84/TTr-UBND ngày 22/4/2025 đề nghị Hội đồng Nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết quy định cơ chế chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (dự kiến thông qua tại kỳ họp chuyên đề trong tháng 5/2025).
Theo lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận, ngoài áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt đã được Quốc hội chấp thuận, tỉnh đề nghị ban hành Nghị quyết về cơ chế, chính đặc thù theo tình hình thực tế tại địa phương.
Cụ thể, ngoài các khoản hỗ trợ theo quy định, người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất còn được hỗ trợ thêm một số khoản như: Người sử dụng đất do nhận chuyển nhượng, tặng cho chưa hợp pháp được Ủy ban Nhân dân xã xác nhận sử dụng đất ổn định, không tranh chấp thì được quy chủ cho người đang sử dụng đất theo hiện trạng thực tế.
Đối với tài sản gắn liền với đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền trên đất đủ điều kiện được bồi thường về đất nhưng không đủ điều kiện được bồi thường tài sản trên đất theo quy định thì được hỗ trợ bằng 80% đơn giá nhà, nhà ở, công trình xây dựng, vật kiến trúc trên đất do Ủy ban Nhân dân tỉnh quy định.
Trường hợp không đủ điều kiện được bồi thường về đất theo quy định thì được hỗ trợ bằng 50%. Người dân bị thu hồi đất được bồi thường bằng đất ở hoặc bố trí đất ở tại nơi tái định cư được hỗ trợ 500.000 đồng/tháng tiền điện, nước sinh hoạt để ổn định đời sống trong thời gian 6 tháng.
Đối với hộ gia đình, cá nhân có đất nông nghiệp bị thu hồi được bồi thường bằng đất nông nghiệp (tái định canh), hỗ trợ sản xuất là 20.000 đồng/m2 nhân (x) với diện tích được bồi thường nhằm hỗ trợ giống cây trồng, giống vật nuôi cho sản xuất nông nghiệp, các dịch vụ khuyến nông…
Đối với đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn khi xây dựng công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn trong trường hợp không làm thay đổi mục đích sử dụng đất nhưng làm hạn chế khả năng sử dụng đất trong trường hợp đủ điều kiện bồi thường về đất thì người dân được bồi thường thiệt hại bằng 1 lần giá đất của loại đất bị ảnh hưởng.
Đối với nhóm đất nông nghiệp (trừ đất rừng phòng hộ và rừng đặc dụng) không đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định nhưng bị ảnh hưởng do nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn và được Ủy ban Nhân dân cấp xã xác nhận trực tiếp sản xuất nông nghiệp, sử dụng ổn định, không tranh chấp, sẽ được hỗ trợ bằng 80% giá đất của loại đất bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, nhằm khuyến khích tiến độ, còn có chính sách hỗ trợ khen thưởng 20 triệu đồng đối với những người bàn giao mặt bằng sớm trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Trong thời gian tới, lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã đề nghị hai huyện Thuận Nam, Ninh Hải phối hợp với các Sở, ngành chức năng tiếp tục triển khai các nhiệm vụ liên quan đến công tác di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng dự án nhà máy điện hạt nhân theo đúng thẩm quyền, quy định pháp luật và tiến độ đã đề ra.
Nguồn: Vietnam+