Trang chủ
(FDI Việt Nam) – Việc hợp nhất ba tỉnh Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam giúp mở rộng quy mô diện tích và dân số, tinh gọn bộ máy quản lý, đồng thời tăng cường sức cạnh tranh, thu hút đầu tư và phát huy tối đa tiềm năng kinh tế vùng.
Ngày 24/5/2025, tại thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, hội thảo “Tham vấn về định hướng phát triển ngành – lĩnh vực, sản phẩm chủ lực, vùng động lực gắn với tổ chức lại không gian phát triển Hà Nam – Nam Định – Ninh Bình theo đơn vị hành chính mới, giai đoạn 2025 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050” đã diễn ra với sự tham dự của đông đảo lãnh đạo ba tỉnh, các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Hội thảo là diễn đàn trao đổi, tham vấn quan trọng, là bước chuẩn bị chiến lược để xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình mới sau sáp nhập.
NINH BÌNH HỢP NHẤT GIÚP MỞ RỘNG KHÔNG GIAN PHÁT TRIỂN
Phát biểu tại hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam Trương Quốc Huy khẳng định việc sắp xếp lại đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp là chủ trương lớn của Đảng, nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và khai thác tối đa tiềm năng phát triển của địa phương.
Theo Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025, Hội nghị Trung ương 11 (khóa XIII) đã thống nhất chủ trương hợp nhất ba tỉnh Hà Nam, Ninh Bình và Nam Định thành một đơn vị hành chính mới, giữ tên là tỉnh Ninh Bình, với trung tâm chính trị – hành chính đặt tại tỉnh Ninh Bình hiện nay.
Việc hợp nhất không chỉ khắc phục hạn chế về diện tích và dân số, mà còn mở ra cơ hội lớn để tinh gọn bộ máy, nâng tầm hiệu quả quản lý, mở rộng quy mô kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh, thu hút đầu tư và phát huy tối đa tiềm năng của vùng trong các ngành chủ lực như du lịch, công nghiệp, công nghiệp văn hóa gắn với bảo tồn di sản. Đáng chú ý, mở rộng không gian phát triển kinh tế biển được xem là một điểm sáng chiến lược trong định hướng tương lai.
Ông Trương Quốc Huy khẳng định: “Những ý kiến đóng góp của các đại biểu, chuyên gia kinh tế, nhà khoa học sẽ góp phần quan trọng định hướng phát triển ngành – lĩnh vực, sản phẩm chủ lực gắn với quy hoạch không gian, vùng động lực phát triển Hà Nam – Nam Định – Ninh Bình theo đơn vị hành chính mới, phục vụ xây dựng văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh.”
TIỀM NĂNG VÙNG HỢP NHẤT
Trong báo cáo đề dẫn tại hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Nam Định Đặng Khánh Toàn đã nhấn mạnh những thành tựu nổi bật mà ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình đạt được trong phát triển kinh tế – xã hội thời gian qua.
Theo ông Toàn, các địa phương đã có nhiều bước tiến trong việc đổi mới mô hình tăng trưởng, chủ động tái tạo và nâng cao hiệu quả các động lực truyền thống, đồng thời phát triển mạnh các động lực mới dựa trên công nghiệp công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế sáng tạo, kinh tế tuần hoàn và kinh tế di sản.
Tính đến cuối năm 2024, quy mô kinh tế của toàn vùng đạt khoảng 310.282 tỷ đồng, xếp thứ 11/34 tỉnh, thành sau sáp nhập; thu ngân sách đạt 55.018 tỷ đồng, đứng thứ 6/34; kim ngạch xuất khẩu đạt 17,56 tỷ USD, chiếm 12,3% tổng kim ngạch vùng đồng bằng sông Hồng và 4,3% cả nước. Những con số này thể hiện rõ vai trò ngày càng quan trọng của vùng trong cơ cấu kinh tế quốc gia.
Nông nghiệp chuyển hướng mạnh mẽ theo mô hình hữu cơ, tuần hoàn; chương trình xây dựng nông thôn mới và phát triển đô thị đạt nhiều đột phá; hạ tầng được đầu tư đồng bộ; đời sống nông thôn tiệm cận đô thị. Nhiều mô hình kinh tế mới như thương mại điện tử, kinh tế đêm, du lịch cộng đồng, làng nghề sáng tạo, nông nghiệp bản địa phát triển nhanh.
Các ngành công nghiệp xanh và công nghệ số ghi dấu ấn rõ nét: vật liệu xanh, công nghệ thông tin tại Nam Định; cơ khí – ô tô, tổ chức sự kiện – du lịch tại Ninh Bình; công nghiệp điện tử, giải trí, công nghiệp hỗ trợ tại Hà Nam.
Nhiều doanh nghiệp Việt đã đủ năng lực làm chủ liên doanh, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, thể hiện năng lực phát triển tự chủ.
Về an sinh xã hội, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo tại ba tỉnh đều thấp hơn mức trung bình cả nước, cho thấy hiệu quả chính sách giảm nghèo và chăm lo đời sống nhân dân.
Quốc phòng, an ninh được giữ vững; hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế được mở rộng, nâng cao uy tín và vị thế địa phương.
Ông Đặng Khánh Toàn cũng nhấn mạnh tiềm năng vượt trội của tỉnh Ninh Bình mới với diện tích gần 3.943 km², dân số hơn 4,4 triệu người, vị trí chiến lược “cửa ngõ” phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, kết nối ba vùng kinh tế lớn và nằm trên nhiều hành lang kinh tế trọng điểm.
Vùng đất giàu truyền thống văn hóa – lịch sử với gần 5.000 di tích, trong đó có Quần thể danh thắng Tràng An (di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam) và di sản phi vật thể đại diện nhân loại “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được UNESCO vinh danh.
DU LỊCH DI SẢN VÀ KINH TẾ BIỂN LÀ MŨI NHỌN
Tại hội thảo, các chuyên gia kinh tế và nhà khoa học đã đưa ra nhiều phân tích sâu sắc về thách thức cũng như giải pháp chiến lược nhằm phát triển vùng sau hợp nhất ba tỉnh.
PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương và GS.TS Đào Xuân Học đặc biệt nhấn mạnh tiềm năng phát triển của ngành du lịch và công nghiệp văn hóa, với nền tảng là hệ thống di sản vật thể và phi vật thể phong phú.
Hai chuyên gia đề xuất xây dựng đề án phát triển công nghiệp văn hóa gắn với quy hoạch trung – dài hạn của địa phương, đồng thời lập bản đồ công nghiệp văn hóa tích hợp các điểm du lịch, di sản và đô thị di sản. Việc ưu tiên đầu tư cho công nghiệp văn hóa theo hướng liên kết ngành, liên kết vùng và quốc tế sẽ tạo động lực để ngành này vươn tầm quốc gia và quốc tế.
PGS.TS Trần Đình Thiên nhận định ba tỉnh đang có “đà” phát triển nhanh, nhưng cần biến áp lực thành động lực bằng cách tiếp cận quy hoạch bài bản, lâu dài. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư vào hạ tầng công nghiệp, công nghệ cao và khu kinh tế biển. Đồng thời, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, gắn với công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, là chìa khóa để khu vực trở thành trung tâm đào tạo nhân lực đẳng cấp quốc tế.
TS. Nguyễn Đức Toàn (Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam) và KTS Trần Ngọc Chính cùng chia sẻ tiềm năng phát triển kinh tế biển của vùng, đặc biệt là dọc theo đường bờ biển dài của Nam Định và Ninh Bình. Các chuyên gia đề xuất phát triển logistics hàng hải xanh, du lịch biển bền vững, năng lượng tái tạo và nuôi trồng thủy sản thân thiện môi trường. Chiến lược phát triển hành lang kinh tế ven biển theo trục Quảng Ninh – Hải Phòng – Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình được xem là hướng đi quan trọng.
Ngoài ra, các ý kiến cũng thống nhất cần đẩy mạnh công nghiệp công nghệ cao theo mô hình hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Việc lấy viện nghiên cứu, trường đại học làm “lõi” để hình thành doanh nghiệp, thương mại hóa ý tưởng và phát minh được đánh giá là giải pháp đột phá.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, các chuyên gia khuyến nghị chuyển đổi sang mô hình nông nghiệp sinh thái, công nghệ cao, đa giá trị nhằm đảm bảo an ninh lương thực và ứng phó với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, cần quy hoạch nông thôn gắn với du lịch, bảo tồn làng nghề và phát huy các giá trị văn hóa – di sản nông nghiệp đặc sắc của vùng.
TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050
Trong phát biểu tổng kết hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đoàn Minh Huấn đã nhấn mạnh ba định hướng chiến lược then chốt cho quá trình phát triển tỉnh Ninh Bình mới sau sáp nhập.
Thứ nhất, cần nhận diện đầy đủ và sâu sắc các tiềm năng hữu hình và vô hình, cùng với việc khai thác hiệu quả lợi thế tĩnh (vị trí, tài nguyên, văn hóa…) và lợi thế động (tư duy đổi mới, năng lực hành động của lãnh đạo). Ông nhấn mạnh, chính sự chuyển biến về tư duy và tinh thần sẵn sàng thay đổi sẽ tạo nên sức mạnh cộng hưởng, vượt qua những giới hạn truyền thống về địa lý và cách tiếp cận.
Thứ hai, là tái cấu trúc các vùng động lực phát triển, đồng thời giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa đô thị và nông thôn trong bối cảnh định hình hành lang phát triển mới. Việc hợp nhất và rà soát lại các quy hoạch của ba tỉnh cần thực hiện khẩn trương, kế thừa những điểm tích cực của quy hoạch cũ, nhưng phải được thiết kế lại trên tư duy phát triển mở và liên kết vùng mạnh mẽ hơn.
Thứ ba, là xác lập vị thế chiến lược của tỉnh Ninh Bình mới trong vùng Đồng bằng sông Hồng, trong mạng lưới đô thị quốc gia và cả khu vực. Tỉnh sẽ giữ vai trò “cửa ngõ phía Nam Thủ đô”, đồng thời là điểm nối giữa Bắc Trung Bộ và Đồng bằng sông Hồng, mở rộng kết nối lên biên giới phía Bắc và ra biển lớn qua các trục giao thông quan trọng.
Bí thư Đoàn Minh Huấn cũng nhấn mạnh việc chuyển hóa các nguồn lực tĩnh như đất đai, văn hóa, di sản, nhân lực… thành động lực phát triển bằng các giải pháp vốn hóa, đổi mới sáng tạo và tăng trưởng xanh. Mọi định hướng đều phải gắn liền với mục tiêu phát triển bền vững.
Mục tiêu đến năm 2035, tỉnh Ninh Bình mới sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương – không phải đô thị vệ tinh hay đối trọng của Hà Nội và Hải Phòng, mà là đô thị “bù đắp” những thiếu hụt của các siêu đô thị này. Tỉnh hướng đến phát triển toàn diện các lĩnh vực: du lịch, công nghiệp giải trí, hậu cần sinh thái, giáo dục, khoa học công nghệ và nghỉ dưỡng theo chuẩn quốc tế.
Nguồn: VN Economy
