Trang chủ
(FDI Việt Nam) – Việc sáp nhập tỉnh không chỉ nhằm giảm gánh nặng chi phí ngân sách, mà còn là tạo ra động lực phát triển mới và mở rộng không gian kinh tế cho các địa phương. Đại biểu Trần Hoàng Ngân, đoàn TP.HCM, nhấn mạnh, quá trình hợp nhất các tỉnh, thành không đơn thuần là phép cộng về diện tích và dân số, mà còn là “phép nhân” của GDP.
Tại phiên thảo luận sáng 12/6 về Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, nhiều đại biểu khẳng định đây là một chủ trương lớn mang tính chiến lược và cấp thiết. Việc sáp nhập các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản trị, tái tổ chức không gian phát triển theo hướng mở rộng và liên kết bền vững, đồng thời phát huy lợi thế về quy mô, tối ưu hóa nguồn lực và tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong dài hạn.
SÁP NHẬP TỈNH TẠO RA KHÔNG GIAN – TIỀM LỰC KINH TẾ
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông, đoàn Bình Thuận nhấn mạnh “đây là cơ hội để tái cấu trúc toàn diện mô hình phát triển vùng; phân bố lại dân cư, hạ tầng và nguồn lực đầu tư theo định hướng chiến lược mới, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển nhanh và bền vững cho kỷ nguyên phát triển của từng địa phương cũng như cả nước”.
Dẫn lại phát biểu của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, đại biểu Thông nhấn mạnh rằng việc sáp nhập Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu và TP.HCM sẽ tạo nên một không gian kinh tế có tiềm lực vượt trội, đủ sức so sánh với mô hình phát triển của Thượng Hải (Trung Quốc).
Tương tự, phương án hợp nhất ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận cũng được đánh giá sẽ hình thành một thực thể kinh tế – hành chính quy mô lớn với diện tích lên tới 24.233 km² (lớn nhất cả nước), dân số gần 4 triệu người và tổng GRDP hơn 323.000 tỷ đồng, xếp thứ 7 toàn quốc.
Theo phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm, dù ba địa phương này có đặc điểm tự nhiên và thế mạnh kinh tế khác nhau, song lại bổ trợ lẫn nhau một cách tự nhiên: Lâm Đồng là trung tâm nông nghiệp công nghệ cao của cả nước; Đắk Nông sở hữu tiềm năng khoáng sản lớn và quỹ đất thuận lợi cho phát triển công nghiệp; trong khi đó, Bình Thuận đóng vai trò cửa ngõ ra biển, có lợi thế về năng lượng tái tạo và hạ tầng logistics ven biển.
Sự liên kết giữa ba vùng địa hình – cao nguyên, trung du và duyên hải – sẽ tạo nên một chuỗi giá trị liên ngành, hình thành các đô thị liên kết và vùng du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng – văn hóa đặc sắc, từ đó mở rộng không gian phát triển theo hướng liên thông, hiệu quả và bền vững hơn.
Đại biểu Hà Sĩ Đồng (đoàn Quảng Trị) bày tỏ sự đồng thuận với chủ trương sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, nhấn mạnh đây là bước đi cần thiết nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước, đồng thời khai thác tốt hơn tiềm năng liên kết vùng và giảm chi phí xã hội.
Cùng góc nhìn về động lực phát triển sau sáp nhập tỉnh thành, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cũng khẳng định rằng, việc sắp xếp đơn vị hành chính không chỉ giúp giảm gánh nặng ngân sách mà quan trọng hơn là mở ra không gian phát triển mới cho các địa phương. Ông nhấn mạnh, sự kết hợp giữa các tỉnh, thành không đơn thuần là phép cộng về diện tích và dân số, mà còn là “phép nhân” của GDP – một cú hích cho tăng trưởng kinh tế trong tương lai.
“Thí dụ, tại TP. Hồ Chí Minh, sự hợp nhất 3 địa phương, giữa thủ phủ công nghiệp Bình Dương, trung tâm logistics- kinh tế biển Bà Rịa- Vũng Tàu kết hợp với trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ và đặc biệt là trung tâm công nghệ, tạo ra một tam giác vàng của cả nước. Địa phương TP Hồ Chí Minh mới sẽ đóng góp và đang đóng góp 1/4 GDP và 1/3 tổng thu ngân sách cả nước, và chắc chắn trong thời gian tới sẽ còn đóng góp nhiều hơn nữa”, đại biểu Ngân nói.
Bên cạnh đó, việc hợp nhất sẽ giúp có thêm những tứ giác động lực mới rất tiềm năng. Cụ thể, cảng trung chuyển quốc tế Cái Mép-Thị Vải kết hợp với cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, cùng với việc hình thành khu thương mại tự do kết hợp với trung tâm tài chính quốc tế, thêm cả sân bay quốc tế Long Thành của Đồng Nai sẽ tạo ra động lực mới cho vùng Đông Nam Bộ.
CẦN MỘT THỂ CHẾ PHÙ HỢP VỚI QUY MÔ VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA TỪNG VÙNG
Tuy nhiên, để hiện thực hóa các mục tiêu sau sáp nhập tỉnh thành, đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh rằng cần có sự đầu tư đồng bộ, trong đó yếu tố tiên quyết là xây dựng một thể chế đủ rộng, linh hoạt, phù hợp với quy mô dân số, trình độ phát triển kinh tế và đặc điểm an ninh – quốc phòng của từng địa phương.
Thứ hai, ông đề xuất đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo phương châm: “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của các cấp chính quyền địa phương.
Cùng với đó, đại biểu cũng lưu ý cần ưu tiên nguồn lực đầu tư cho kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội, đặc biệt là hạ tầng giao thông và hạ tầng số, để từ đó thúc đẩy chuyển đổi số và phát huy hiệu quả mô hình Chính phủ số trong công tác quản lý, điều hành tại các địa phương sau sáp nhập tỉnh thành.
Đóng góp thêm ý kiến, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị sớm hoàn thiện thể chế và khung pháp lý phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời xây dựng cơ chế tổ chức bộ máy đặc thù cho các tỉnh mới trong giai đoạn chuyển tiếp, nhằm đảm bảo quá trình sắp xếp diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
Bên cạnh đó, ông Thông đề nghị giải quyết kịp thời chế độ, chính sách cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động bị ảnh hưởng sau sáp nhập tỉnh thành. Cụ thể là cần có cơ chế hỗ trợ nghỉ việc hợp lý, chính sách đào tạo lại, tạo việc làm mới, cũng như bố trí nơi làm việc và sinh hoạt ổn định cho những người phải di chuyển đến trụ sở hành chính mới.
Đặc biệt, đại biểu đoàn Bình Thuận nhấn mạnh đến tầm quan trọng của kết nối hạ tầng giao thông, nhất là tại các tỉnh có diện tích rộng sau sáp nhập tỉnh thành như tỉnh Lâm Đồng mới – dự kiến sẽ trở thành tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước, bao gồm đầy đủ địa hình vùng núi, trung du và duyên hải.
Tuy nhiên, theo đại biểu, thực trạng kết nối giao thông giữa Bình Thuận, Lâm Đồng và Đắk Nông hiện nay còn rất hạn chế. Hạ tầng đường bộ xuống cấp, thiếu đầu tư khiến các trung tâm hành chính của ba địa phương gần như bị chia cắt.
Để khắc phục những hạn chế về hạ tầng giao thông sau sáp nhập tỉnh thành, đại biểu kiến nghị Quốc hội và Chính phủ cần quan tâm bố trí nguồn lực để cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 28 và Quốc lộ 27 – hai tuyến đường quan trọng kết nối các địa phương trong khu vực.
Bên cạnh đó, ông đề xuất xem xét bổ sung quy hoạch tuyến đường bộ cao tốc kết nối TP. Phan Thiết – TP. Đà Lạt – TP. Gia Nghĩa trước năm 2030, đồng thời bố trí ngân sách thực hiện theo đúng quy định, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho liên kết vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội sau sáp nhập tỉnh thành.
Đại biểu cũng nhấn mạnh việc quản lý, bố trí lại tài sản công một cách hiệu quả, đặc biệt là tận dụng các cơ sở vật chất dôi dư sau sáp nhập tỉnh, tránh lãng phí và phát huy tối đa giá trị sử dụng nhằm phục vụ mục tiêu phát triển lâu dài.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng bày tỏ sự đồng tình cao với chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cho rằng đây là một quyết định lịch sử, có ý nghĩa trọng đại đối với tiến trình phát triển của đất nước. Ông nhấn mạnh, người dân cả nước đang rất kỳ vọng vào lộ trình đổi mới, hướng tới việc rút gọn còn 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Đi sâu vào vấn đề cụ thể, đại biểu Hòa cho biết nhiều đại biểu Quốc hội đã đề cập đến chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức sau sáp nhập tỉnh, đặc biệt là yếu tố tư tưởng, động viên chính trị. Theo ông, đây là vấn đề rất quan trọng và các cấp có thẩm quyền cần quan tâm sâu sát, nhằm đảm bảo đội ngũ cán bộ yên tâm công tác, đóng góp hiệu quả trong giai đoạn chuyển tiếp và phát triển tiếp theo.
Nguồn: VN Economy
