Trang chủ
(FDI Việt Nam) – Với mục tiêu làm chủ công nghệ và góp phần phát triển hạ tầng quốc gia, Tập đoàn Trường Hải (THACO) đã đề xuất được tham gia đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, với tổng vốn lên tới hơn 61 tỷ USD.
Theo ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Trường Hải (THACO), việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết số 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt để thúc đẩy khu vực tư nhân đã mở ra cơ hội quan trọng cho doanh nghiệp trong nước tham gia đầu tư vào các dự án hạ tầng chiến lược quy mô quốc gia, trong đó có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Ông Dương cho rằng, những đột phá về cơ chế, chính sách từ Đảng và Nhà nước đã tạo điều kiện để khu vực tư nhân vươn lên, đóng vai trò chủ lực trong công cuộc phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của phát triển bền vững, thịnh vượng và hùng cường.
Với vị thế là một tập đoàn công nghiệp đa ngành, THACO đã dành thời gian nghiên cứu sâu về dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với tinh thần trách nhiệm cao nhất, mong muốn đóng góp thiết thực cho sự phát triển quốc gia. Trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng, THACO chính thức đề xuất tham gia đầu tư dự án trọng điểm này đã được Quốc hội thông qua chủ trương.
THACO CAM KẾT LÀM CHỦ CÔNG NGHỆ
Theo đề xuất của Tập đoàn Trường Hải (THACO), doanh nghiệp sẽ tiến hành lập dự án đầu tư và trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư số 61/2020/QH14. Nguồn vốn thực hiện dự án sẽ bao gồm vốn tự có của doanh nghiệp và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác.
Về mặt công nghệ, THACO đề xuất áp dụng hệ thống đường sắt điện khí hóa chạy trên ray, đảm bảo tính hiện đại và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế. Dự án sẽ được triển khai trên nguyên tắc hợp tác, tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ các đối tác hàng đầu thế giới đến từ châu Âu (như Đức, Pháp) và châu Á (như Nhật Bản, Hàn Quốc).
THACO cũng đặc biệt chú trọng đến việc phát triển năng lực nội tại thông qua đào tạo đội ngũ nhân sự để tiến tới làm chủ công nghệ trong các lĩnh vực: xây dựng hạ tầng, sản xuất đầu máy – toa xe, hệ thống tín hiệu – điều khiển, cũng như quản lý, vận hành hệ thống đường sắt tốc độ cao. Mục tiêu cuối cùng là từng bước hình thành ngành công nghiệp đường sắt hiện đại tại Việt Nam, đồng thời thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp nền tảng như cơ khí chế tạo, luyện kim và công nghiệp số.
Tập đoàn khẳng định sẽ ưu tiên liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp trong nước đối với những hạng mục, công đoạn mà doanh nghiệp Việt Nam có khả năng thực hiện, nhằm nâng cao hàm lượng nội địa hóa và tạo động lực lan tỏa cho toàn nền kinh tế.
Chi tiết hơn về phương án tài chính của Dự án, theo đề xuất của THACO, tổng mức đầu tư của Dự án là hơn 1,5 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 61,35 tỷ USD, thấp hơn tổng mức đầu tư của Dự án theo chủ trương được Quốc hội phê duyệt là hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương 67,34 tỷ USD (đã bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư).
Theo đề xuất của THACO, công tác giải phóng mặt bằng sẽ được tách thành một dự án độc lập do Nhà nước thực hiện, và phần chi phí này sẽ không được tính vào tổng mức đầu tư của dự án đường sắt tốc độ cao.
Để triển khai dự án, THACO cam kết sử dụng nguồn vốn tự có và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác. Cụ thể, THACO sẽ góp 20% tổng mức đầu tư, tương đương khoảng 12,27 tỷ USD, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động từ việc phát hành cổ phần tăng vốn cho chính THACO và các tập đoàn thành viên. Cơ cấu vốn này vẫn đảm bảo quyền kiểm soát của Chủ tịch HĐQT Trần Bá Dương và gia đình đối với tập đoàn.
Bên cạnh đó, THACO sẽ thành lập một công ty dự án, đồng thời kêu gọi sự tham gia góp vốn của các tập đoàn, doanh nghiệp trong nước. THACO sẽ giữ cổ phần chi phối trong công ty này. Đáng chú ý, một điều kiện tiên quyết được đặt ra là không chuyển giao, chuyển nhượng dự án, vốn góp hay cổ phần trong công ty dự án cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Đối với 80% còn lại của tổng vốn đầu tư, tương đương khoảng 49,08 tỷ USD, công ty dự án sẽ vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Chính phủ được đề xuất bảo lãnh phần vay này và hỗ trợ toàn bộ chi phí lãi vay trong vòng 30 năm. Tài sản đảm bảo cho khoản vay sẽ là toàn bộ công trình của dự án.
PHÂN DỰ ÁN THÀNH 2 GIAI ĐOẠN
Theo Tập đoàn THACO, do tính chất đặc thù của tuyến đường sắt tốc độ cao – đòi hỏi trình độ công nghệ cao trong các lĩnh vực luyện kim, cơ khí chế tạo, xây dựng và đặc biệt là công nghệ số tích hợp, hệ thống điều khiển và các yếu tố an ninh, an toàn – dự án được đề xuất thực hiện theo hai giai đoạn.
Giai đoạn 1 sẽ triển khai trong vòng 5 năm, sau khi có mặt bằng sạch, với hai đoạn ưu tiên: từ TP.HCM đến Nha Trang và từ Hà Nội đến Hà Tĩnh. Đây là những khu vực có nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa cao, phù hợp để đưa vào khai thác sớm.
Giai đoạn 2 kéo dài 2 năm tiếp theo, hoàn thiện đoạn còn lại từ Hà Tĩnh đến Nha Trang. Do địa hình khu vực này phức tạp, nhiều đèo dốc và địa chất khó khăn, nên cần thời gian nghiên cứu kỹ để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi triển khai.
Việc chia dự án thành hai giai đoạn không chỉ nhằm rút ngắn thời gian đưa vào vận hành các phân đoạn có nhu cầu cao, mà còn tạo điều kiện để các đối tác trong nước học hỏi, liên kết, tiếp nhận và làm chủ công nghệ trong quá trình xây dựng, sản xuất, lắp đặt và vận hành toàn hệ thống một cách hiệu quả, an toàn.
Đồng thời có đủ thời gian để hình thành một nền công nghiệp đường sắt, tiết kiệm chi phí nhằm giảm tổng vốn đầu tư của dự án thấp nhất có thể qua đó giảm được chi phí đi lại (giá vé) cho người dân.
Nhà đầu tư cũng đề xuất giá vé do Cơ quan nhà nước phê duyệt trên cơ sở đảm bảo phương án tài chính và thời gian hoàn vốn cho Dự án theo quy định. Thời gian hoạt động của dự án được đề xuất là 70 năm, phù hợp với Luật Đầu tư.
ĐỀ XUẤT NHIỀU CHÍNH SÁCH ĐẶC THÙ
Ngoài việc Nhà nước tách thành dự án độc lập và thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để bàn giao mặt bằng sạch cho Nhà đầu tư thực hiện dự án (theo Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội và luật Đường sắt năm 2017), doanh nghiệp cũng đề nghị được ưu tiên giao các quỹ đất để thực hiện dự án phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit Oriented Development).
Đồng thời được miễn thuế đối với hàng hóa (máy móc, thiết bị, phương tiện,…) trong nước chưa sản xuất được theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 6 Luật Đường sắt 2017; được hưởng toàn bộ cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, ưu đãi đầu tư theo Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội và các ưu đãi đầu tư ở mức cao nhất, phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.
Lãnh đạo THACO cam kết phát triển các mô hình TOD mẫu mực với mức giá hợp lý nhằm đáp ứng nhu cầu ở, sinh hoạt cho người dân.
Bên cạnh đó, do yêu cầu đảm bảo an toàn, an ninh quốc gia, THACO đề xuất nhà nước sẽ sở hữu một số cơ sở vật chất và đảm nhiệm một phần công việc trong quản lý vận hành.
Trong trường hợp đặc biệt vì lý do an ninh quốc gia, THACO cam kết sẽ chuyển giao toàn quyền sử dụng toàn bộ dự án cho Nhà nước để phục vụ lợi ích đất nước.
Trong đề xuất gửi Chính phủ, THACO cũng xác định rõ vai trò của các công ty thành viên trong việc triển khai dự án:
THACO INDUSTRIES sẽ giữ vai trò đầu mối phối hợp cùng các doanh nghiệp trong nước tiếp nhận chuyển giao công nghệ, sản xuất đầu máy, toa tàu và các linh kiện, phụ tùng máy móc, thiết bị phục vụ dự án, cũng như phương tiện vận tải kết nối với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
THADICO – ĐẠI QUANG MINH đảm nhiệm vai trò đầu tư xây dựng, quản lý dự án, vận hành, bảo dưỡng và duy tu hạ tầng tuyến đường sắt. Đồng thời, đơn vị này sẽ triển khai mô hình phát triển đô thị tích hợp (TOD) tại các khu vực xung quanh nhà ga nhằm khai thác hiệu quả quỹ đất, hình thành các khu đô thị hiện đại.
THISO sẽ làm đầu mối đầu tư, vận hành và quản lý các hạ tầng xã hội như trung tâm thương mại, đại siêu thị Emart, trường học, bệnh viện, công viên… nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tại các địa phương nơi tuyến đường đi qua.
Nguồn: VN Economy
