Trang chủ
(FDI Việt Nam) – Sau khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều địa phương gặp khó khăn trong việc xử lý trụ sở làm việc và tài sản công dôi dư. Mặc dù đã nhận diện được những vướng mắc, song các giải pháp xử lý vẫn đang được các bộ, ngành và địa phương tiếp tục rà soát, hoàn thiện để phù hợp với thực tiễn từng khu vực.
Tại Hội nghị rà soát công tác sắp xếp, bố trí, xử lý trụ sở, dự án và công trình gắn với tinh gọn bộ máy và đơn vị hành chính do Bộ Tài chính tổ chức ngày 5/6 tại Hải Dương, Thứ trưởng Bùi Văn Khắng cùng đại diện 12 địa phương đã thẳng thắn nêu rõ thực trạng, khó khăn trong xử lý tài sản công sau sáp nhập. Các ý kiến nhấn mạnh yêu cầu tiết kiệm, tránh lãng phí, phù hợp thực tiễn từng địa phương và đảm bảo tuân thủ pháp luật cũng như chỉ đạo của Trung ương.
TRỤ SỞ DÔI DƯ SAU SÁP NHẬP KHIẾN NHIỀU ĐỊA PHƯƠNG GẶP KHÓ
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Trần Văn Quân cho biết, sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài chính rà soát toàn bộ nhà, đất thuộc sở hữu công. Dù đã chủ động xây dựng phương án sử dụng lại hoặc chuyển giao trụ sở cho các cơ quan Trung ương, quá trình xử lý vẫn gặp vướng mắc, đặc biệt là việc xác định cấp có thẩm quyền phê duyệt. Ngoài ra, sự thiếu thống nhất giữa các quy định pháp luật về đất đai, đấu thầu và định giá tài sản cũng gây khó khăn trong thực hiện.
Đáng chú ý, tại TP Hải Phòng, hiện có đến 183 cơ sở cấp xã được xác định là dôi dư sau sáp nhập. Ông Trần Xuân Toàn – Phó Giám đốc Sở Tài chính TP.Hải Phòng cho biết, Thành phố đã đưa ra nguyên tắc mỗi đơn vị chỉ sử dụng một trụ sở chính, phù hợp với quy mô biên chế. Các cơ sở không phù hợp sẽ được phân loại rõ ràng: tiếp tục sử dụng, chuyển giao cho đơn vị khác hoặc xử lý theo phương án tổng thể.
Tuy vậy, chính ông Toàn cũng thừa nhận: Một số đơn vị trung ương chưa đưa ra nhu cầu cụ thể, trong khi một số cơ quan địa phương lại chưa tích cực phối hợp hoàn thiện phương án xử lý, khiến nhiều trụ sở vẫn “đắp chiếu” chờ hướng dẫn.
Còn Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Lê Huy chia sẻ, do đặc thù cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, tỉnh phải tạm thời sử dụng song song các trụ sở cũ – mới sau khi sáp nhập để đảm bảo duy trì bộ máy vận hành. Song điều này lại phát sinh thêm chi phí tu sửa, vận hành, đồng thời tạo áp lực về tài chính và quản lý. Thêm vào đó, hàng loạt dự án đầu tư trụ sở mới đang phải tạm dừng hoặc chờ điều chỉnh, cần phương án xử lý rõ ràng.
HÀNH ĐỘNG QUYẾT LIỆT ĐỂ THÁO GỠ VƯỚNG MẮC VỀ TÀI SẢN CÔNG
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng ghi nhận nỗ lực của các địa phương. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn chỉ ra rằng một số tỉnh vẫn chậm trong việc lập phương án xử lý tài sản, số lượng trụ sở dôi dư còn quá lớn, trong khi quỹ đất thì ngày càng hạn hẹp. Vì vậy, cần hành động “vừa chạy vừa xếp hàng” để không làm gián đoạn tiến trình sắp xếp hành chính đang diễn ra trên diện rộng.
Đáng chú ý, Thứ trưởng Bùi Văn Khắng nhấn mạnh yêu cầu về việc xử lý các cơ sở dôi dư theo đúng tinh thần chỉ đạo “6 rõ” của Thủ tướng Chính phủ: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm và rõ thẩm quyền. Các địa phương cần liên tục cập nhật phát sinh mới vào kế hoạch tổng thể.
Để hỗ trợ các địa phương triển khai hiệu quả, Bộ Tài chính đã thành lập Tổ công tác chuyên trách, trực tiếp làm việc và tháo gỡ từng vướng mắc cụ thể. Song song đó, Bộ cũng xin ý kiến các địa phương để hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan đến sử dụng tài sản công, đặc biệt trong bối cảnh các quy định cũ đang chưa theo kịp thực tiễn.
Liên quan đến pháp lý, Thứ trưởng Bùi Văn Khắng cho biết Bộ đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành hai nghị định quan trọng: Nghị định số 114/2024/NĐ-CP và Nghị định số 50/2025/NĐ-CP. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm xử lý tài sản công trong các trường hợp sáp nhập, giải thể hoặc chấm dứt hoạt động cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, việc đưa các quy định này vào thực tiễn vẫn phụ thuộc lớn vào năng lực tổ chức thực hiện của từng địa phương.
Một vấn đề khác được nhiều đại biểu phản ánh là tính không thống nhất trong định giá tài sản công, đặc biệt là đất nông nghiệp. Như tại Hải Dương, địa phương đang gặp tình trạng “hai giá”: giá bồi thường của Nhà nước thấp hơn nhiều lần so với giá chuyển nhượng thực tế. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ xử lý mà còn tạo rủi ro tranh chấp với nhà đầu tư, khi quyền lợi không được bảo đảm minh bạch.
Các địa phương còn kiến nghị được hỗ trợ đào tạo, tập huấn, hướng dẫn cụ thể để có thể chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao. Bộ Tài chính đã yêu cầu tổ công tác phối hợp cùng địa phương cập nhật thông tin tài sản vào cơ sở dữ liệu quốc gia, đồng thời phân loại rõ nhóm tài sản: giữ lại, chuyển giao hay đấu giá.
Một điểm nhấn tại hội nghị lần này là sự chuyển biến từ nhận thức đến hành động trong chỉ đạo điều hành. Theo Thứ trưởng Bùi Văn Khắng, việc tinh gọn bộ máy không chỉ là bài toán tổ chức nhân sự, mà còn là thách thức lớn trong quản lý nguồn lực vật chất. Nếu không có phương án xử lý kịp thời và hợp lý các trụ sở dôi dư, tài sản công sẽ bị lãng phí – ảnh hưởng đến hiệu quả điều hành chung.
Trước những vướng mắc còn tồn tại, Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng đề nghị các địa phương không nên chờ đợi chỉ đạo riêng lẻ mà cần chủ động phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan để kịp thời tháo gỡ khó khăn. Ngoài việc xử lý hiệu quả các trụ sở hiện có, các địa phương cần rà soát lại danh mục các dự án đầu tư xây dựng trụ sở đã nằm trong kế hoạch trung hạn nhưng chưa triển khai, để có hướng điều chỉnh phù hợp.
Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, việc xây dựng phương án sắp xếp, xử lý tài sản công phải gắn liền với lộ trình tinh gọn bộ máy và sắp xếp đơn vị hành chính, đảm bảo tính đồng bộ, hiệu quả. Quá trình này cần có sự giám sát chặt chẽ và phản hồi tích cực từ cơ sở.
Từ thực tiễn các địa phương, Bộ Tài chính nhận định việc phân cấp xử lý tài sản công cần đi kèm với một cơ chế linh hoạt nhưng rõ ràng về thẩm quyền và trách nhiệm. Việc phân cấp cần đi kèm với kiểm tra, giám sát và tổng hợp phản ánh kịp thời về Trung ương để điều chỉnh chính sách phù hợp.
Nguồn: Báo Chính phủ
