(FDI Việt Nam) – Trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ blockchain và tài sản số hóa, Chính phủ Việt Nam đã bắt đầu xây dựng khung pháp lý để quản lý thị trường này. Dự thảo Nghị quyết về thí điểm phát hành và giao dịch tài sản số hóa không chỉ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo mà còn đảm bảo ổn định tài chính và an ninh kinh tế.
Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) – Bộ Tài chính, nhấn mạnh rằng việc thực hiện Nghị quyết thí điểm về phát hành và giao dịch tài sản số hóa sẽ tạo nền tảng quan trọng để Việt Nam dần hoàn thiện khung pháp lý, bắt kịp xu hướng toàn cầu.

Nghị quyết thí điểm nâng cao khả năng huy động vốn
Tại buổi làm việc với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương vào ngày 24/2/2025 về mục tiêu tăng trưởng năm 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đồng ý với đề xuất cần sớm quản lý tiền điện tử như một loại tài sản số hóa. Việc này nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế và xã hội, đồng thời đóng góp giá trị cho kinh tế đất nước.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đưa ra những chỉ đạo quan trọng để đảm bảo hệ thống pháp lý liên quan đến tiền ảo được hoàn thiện.
Lãnh đạo UBCKNN cho biết, ngày 3/3/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho việc quản lý tài sản ảo, tiền ảo và tài sản mã hóa. Đây là bước đi quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Chính phủ trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ.
Theo đó, Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ soạn thảo hồ sơ trình Chính phủ ban hành Nghị quyết thí điểm, nhằm vừa thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghệ mới, vừa đảm bảo ổn định kinh tế – tài chính. Trên cơ sở Công điện số 22/CĐ-TTg ngày 9/3/2025 và Thông báo số 81/TB-VPCP ngày 6/3/2025, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết về thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa.
Chính phủ xác định quan điểm chủ đạo là khai thác tiềm năng của công nghệ blockchain nhằm nâng cao khả năng huy động vốn và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đồng thời đảm bảo an toàn tài chính. Nghị quyết thí điểm được triển khai sẽ đóng vai trò nền tảng, giúp Việt Nam từng bước hoàn thiện khung pháp lý phù hợp với xu hướng toàn cầu.
Cơ chế thử nghiệm phát hành và giao dịch tài sản số
Thị trường tài sản số đang mở rộng mạnh mẽ không chỉ tại Việt Nam mà trên phạm vi toàn cầu. Các chuyên gia nhận định rằng việc triển khai cơ chế thử nghiệm (sandbox) sẽ mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Trước hết, sandbox tạo ra một khuôn khổ pháp lý linh hoạt, giúp thử nghiệm các mô hình kinh doanh mới mà không làm xáo trộn hệ thống tài chính. Đồng thời, cơ chế này cho phép cơ quan quản lý có thời gian đánh giá, điều chỉnh chính sách trước khi ban hành quy định chính thức. Đây cũng là hướng đi mà nhiều quốc gia như Singapore, Anh và Nhật Bản đã áp dụng.
Tuy nhiên, ông Bùi Hoàng Hải cũng thừa nhận rằng bên cạnh cơ hội, thị trường tài sản số đặt ra không ít thách thức. Sự bùng nổ của tài sản mã hóa làm gia tăng nguy cơ liên quan đến rửa tiền, tài trợ khủng bố và các hoạt động tài chính phi pháp. Hơn nữa, tính biến động cao của tài sản số có thể tác động tiêu cực đến nhà đầu tư và gây rủi ro cho nền kinh tế.
Do đó, quá trình thí điểm cần được giám sát chặt chẽ bởi các cơ quan quản lý. Chính phủ sẽ kiểm soát quy mô thị trường trong giai đoạn thử nghiệm, đồng thời đưa ra các tiêu chuẩn để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư. Nếu được triển khai đúng cách, cơ chế sandbox không chỉ thúc đẩy sự phát triển minh bạch của thị trường tài sản số mà còn tạo nền tảng vững chắc để xây dựng hệ thống pháp lý hoàn chỉnh.
Một trong những thách thức lớn nhất trong việc xây dựng khung pháp lý cho tài sản số là cân bằng giữa việc bảo vệ nhà đầu tư và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều cơ quan như Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an và các đơn vị liên quan.

“Bộ Tài chính, với vai trò chủ trì, đang đề xuất các giải pháp để hỗ trợ DN khởi nghiệp trong lĩnh vực tài sản số, đồng thời thiết lập các quy tắc để đảm bảo tính minh bạch của thị trường. Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước có nhiệm vụ giám sát tác động của tài sản số đối với chính sách tiền tệ và hệ thống tài chính.
Ngoài ra, Bộ Công an sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các hành vi gian lận, lừa đảo và rửa tiền trên thị trường tài sản số. Việc phối hợp giữa các cơ quan này sẽ giúp tạo ra một hệ sinh thái tài sản số an toàn, đồng thời mở ra cơ hội mới cho các DN đổi mới sáng tạo”, ông Bùi Hoàng Hải lưu ý.
Chính sách thuế
Một trong những thách thức lớn nhất trong việc xây dựng khung pháp lý cho tài sản số là chính sách thuế. Theo lãnh đạo Cục Quản lý Giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính), hệ thống pháp luật thuế hiện hành của Việt Nam đã có quy định chung về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, do tài sản số chưa được định danh rõ ràng trong khung pháp lý, việc áp dụng thuế đối với lĩnh vực này vẫn còn nhiều vướng mắc.
Nếu tài sản số được công nhận là một loại tài sản hợp pháp, các giao dịch liên quan sẽ phải tuân theo các quy định về thuế hiện hành. Tuy nhiên, để duy trì sức hút của thị trường và khuyến khích sự phát triển, Chính phủ có thể cân nhắc áp dụng các mức thuế ưu đãi trong giai đoạn đầu. Điều này không chỉ tạo động lực thúc đẩy đầu tư mà còn góp phần xây dựng hệ sinh thái tài sản số bền vững tại Việt Nam.
“Cần có cơ chế để kiểm soát các hoạt động trốn thuế và gian lận thuế trong lĩnh vực này. Một số quốc gia đã áp dụng công nghệ blockchain để theo dõi và giám sát các giao dịch tài sản số, từ đó đảm bảo thu thuế một cách minh bạch và hiệu quả. Việt Nam cũng có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nước này để xây dựng hệ thống quản lý thuế phù hợp với bối cảnh trong nước”, đại diện Cục Quản lý Giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) nhấn mạnh.
Nguồn: Báo chính phủ