(FDI Việt Nam) – Kinh tế tư nhân đang được coi là động lực quan trọng cho tăng trưởng và nâng cao sức cạnh tranh toàn cầu trong bối cảnh hiện nay. Vậy Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đã áp dụng những chính sách gì để thúc đẩy và hỗ trợ khu vực kinh tế này phát triển mạnh mẽ?
Trung Quốc thừa nhận sự quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vừa triệu tập một “đội hình tiên phong” gồm những gương mặt tiêu biểu trong khu vực tư nhân, bao gồm các nhà sáng lập của BYD, Huawei, Alibaba, Tencent, Xiaomi và startup AI DeepSeek.
Theo giới phân tích, danh sách các doanh nhân được mời lần này phản ánh rõ nét sự ưu tiên của ông Tập dành cho khu vực tư nhân, đặc biệt trong bối cảnh hiện tại với nhiều biến động. So với năm 2018 – khi Trung Quốc vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao, thị trường bất động sản còn sôi động và căng thẳng với Mỹ chưa leo thang như hiện nay.
Hiện nay, Trung Quốc đang cần đẩy mạnh phát triển khu vực kinh tế tư nhân nhằm giúp nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vượt qua hàng loạt thách thức quan trọng, từ làm chủ công nghệ, đảm bảo an ninh chuỗi cung ứng, phục hồi nền kinh tế nội địa đang trì trệ, đến vượt qua bẫy thu nhập trung bình và cạnh tranh với Mỹ.
Theo ông Alfredo Montufar-Helu, chuyên gia tại tổ chức nghiên cứu The Conference Board, mặc dù Trung Quốc vẫn coi kinh tế Nhà nước là trụ cột, nhưng các động thái gần đây cho thấy Bắc Kinh đã ngày càng nhận thức rõ vai trò then chốt của khu vực kinh tế tư nhân trong việc thực hiện các mục tiêu chiến lược, đặc biệt là khả năng tự chủ về công nghệ.

“Trung Quốc muốn tận dụng điều này để đổi mới và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài”, ông nói với Reuters.
Ngoài ra, Trung Quốc đang đặt trọng tâm vào các doanh nghiệp tư nhân nhằm củng cố nền kinh tế nội địa. Ông Nigel Green, nhà sáng lập kiêm CEO của tập đoàn tư vấn tài chính deVere Group, nhận định rằng trong nhiều thập kỷ qua, các biện pháp kích thích tài khóa đã giúp Trung Quốc đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh chóng. Tuy nhiên, những biện pháp này chưa thể khắc phục được các điểm yếu mang tính cấu trúc sâu xa của nền kinh tế.
Ngược lại, việc giải phóng toàn bộ tiềm năng của các doanh nghiệp tư nhân mới tạo ra động lực kinh tế tự duy trì bằng cách tạo ra sự cạnh tranh, hiệu quả và đổi mới. “Các doanh nghiệp này tạo thành xương sống cho động lực kinh tế Trung Quốc, thúc đẩy mọi thứ từ công nghệ tiêu dùng đến các giải pháp năng lượng xanh“, ông nhấn mạnh trong báo cáo.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, kinh tế tư nhân tại Trung Quốc đã chịu ảnh hưởng nặng nề do các biện pháp siết chặt quản lý. Điều này khiến tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp chậm lại, đầu tư bị thu hẹp, kéo theo tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên tăng cao, tạo áp lực tiêu cực lên nền kinh tế.
Trước bối cảnh đó, theo giáo sư Xiaoyan Zhang, Phó Hiệu trưởng Trường Tài chính PBC thuộc Đại học Thanh Hoa, mục tiêu của cuộc họp do Chủ tịch Tập Cận Bình chủ trì là nhằm gửi đi thông điệp rõ ràng về sự công nhận vai trò quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân trong đổi mới, thúc đẩy tiêu dùng.

Việc Trung Quốc áp dụng các chính sách minh bạch hơn, duy trì tính nhất quán trong quản lý và giảm thiểu rào cản hành chính được kỳ vọng sẽ khơi dậy niềm tin kinh doanh và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong nước. Các nhà đầu tư cần sự đảm bảo rằng doanh nghiệp tư nhân sẽ không phải đối mặt với những thay đổi chính sách bất ngờ hay các biện pháp trừng phạt có thể kìm hãm đà tăng trưởng.
Ngược lại, nếu không thực hiện được điều này, Trung Quốc có nguy cơ đối mặt với tình trạng dòng vốn tiếp tục chảy ra nước ngoài, tăng trưởng kinh tế chững lại và sự phụ thuộc ngày càng lớn vào các dự án do nhà nước dẫn dắt.
Tại cuộc họp, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi các doanh nhân thể hiện năng lực, đặt niềm tin vào mô hình và thị trường Trung Quốc. Ông cũng cam kết tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước, nhằm thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Theo Zhou Maohua, chuyên gia tại Ngân hàng China Everbright, những nỗ lực thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của khu vực kinh tế tư nhân sẽ giúp xây dựng một môi trường kinh doanh ổn định, minh bạch và dễ dự đoán. Điều này không chỉ khuyến khích doanh nghiệp tăng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển mà còn tạo điều kiện cho các đột phá công nghệ, đóng góp quan trọng vào sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế dài hạn.
Nhật Bản chú trọng hỗ trợ tài chính và tín dụng
Chính phủ Nhật Bản đã triển khai hàng loạt chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, không chỉ giúp giảm bớt áp lực tài chính mà còn tạo động lực tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp trong dài hạn.
Một trong những trọng tâm của Nhật Bản là hỗ trợ tài chính và tín dụng cho doanh nghiệp tư nhân. Các chương trình hỗ trợ tài chính do chính phủ cung cấp giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn để duy trì và mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng đẩy mạnh các chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo và nâng cao năng suất nhằm tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp tư nhân trên thị trường quốc tế.
Những nỗ lực này giúp Nhật Bản duy trì sự ổn định và phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động. Đây cũng là yếu tố quan trọng để Nhật Bản từng bước vượt qua các thách thức kinh tế, đồng thời củng cố vị thế của mình trên trường quốc tế.

Nhật Bản sở hữu một hệ thống hỗ trợ tài chính phát triển, đặc biệt dành cho khu vực kinh tế tư nhân. Chính phủ nước này đã thực thi nhiều chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng, trong đó đáng chú ý là việc hỗ trợ tài chính thông qua các quỹ tài chính nhà nước.
Một trong những biện pháp nổi bật là việc điều chỉnh chính sách bảo lãnh tín dụng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn vay. Nhờ sự bảo lãnh từ các tổ chức công, ngay cả những doanh nghiệp có ít tài sản đảm bảo hoặc lịch sử tín dụng hạn chế cũng có cơ hội vay vốn từ ngân hàng, ngay cả khi họ không có tài sản đảm bảo lớn hoặc lịch sử tín dụng hạn chế.
Các tổ chức bảo lãnh tín dụng tại Nhật Bản phối hợp chặt chẽ với ngân hàng nhằm rút ngắn quy trình thẩm định và cấp bảo lãnh, giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận vốn vay. Thay vì phải cung cấp tài sản đảm bảo lớn, doanh nghiệp chỉ cần chi trả một khoản phí bảo lãnh với mức phí thường thấp hơn, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động kinh doanh.
Bên cạnh đó, Chính phủ Nhật Bản đã triển khai chương trình hỗ trợ đặc biệt mang tên “J-startup”. Đây là sáng kiến khuyến khích sự tham gia tích cực của khu vực kinh tế tư nhân trong việc hỗ trợ khởi nghiệp, đồng thời thúc đẩy các doanh nghiệp mạo hiểm đầu tư mạnh mẽ vào thị trường. Nhờ chương trình này, tổng giá trị hoạt động kinh doanh mạo hiểm tại Nhật Bản đã đạt mốc 1 tỷ USD vào năm 2023, phản ánh sự sôi động của lĩnh vực khởi nghiệp.
Những chính sách và chương trình trên cho thấy cam kết vững chắc của Nhật Bản trong việc phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Sự hỗ trợ từ chính phủ không chỉ mang lại cơ hội tăng trưởng cho doanh nghiệp tư nhân và công ty khởi nghiệp mà còn góp phần nâng cao đời sống của người lao động, thúc đẩy sự thịnh vượng chung của nền kinh tế nước này.
Hàn Quốc hỗ trợ mạnh các tập đoàn kinh tế lớn
Hàn Quốc được biết đến là hình mẫu cho sự phát triển kinh tế thần kỳ, trong đó khu vực kinh tế tư nhân giữ vai trò then chốt. Để duy trì đà tăng trưởng và nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước, Chính phủ Hàn Quốc đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, đặc biệt tập trung vào các tập đoàn kinh tế lớn (chaebol) và các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs).
Trong giai đoạn đầu cải cách, Hàn Quốc ưu tiên phát triển các tập đoàn kinh tế mũi nhọn trong những ngành công nghiệp chiến lược, hướng tới xuất khẩu như sản xuất ô tô, công nghiệp nặng và điện tử. Chính phủ cung cấp hỗ trợ đa dạng, từ trợ cấp tài chính, ưu đãi thuế cho đến các khoản vay ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi để các chaebol mở rộng quy mô sản xuất và đầu tư vào công nghệ.
Những tập đoàn lớn như Samsung, Hyundai và LG đã tận dụng tối đa các chính sách này để vươn ra thị trường toàn cầu, trở thành trụ cột của nền kinh tế Hàn Quốc. Không chỉ đóng vai trò dẫn dắt tăng trưởng, các chaebol còn tạo ra chuỗi cung ứng rộng lớn, thúc đẩy sự phát triển của nhiều doanh nghiệp tư nhân nhỏ hơn.

Bên cạnh việc hỗ trợ các tập đoàn lớn, Hàn Quốc còn vận hành hệ thống ngân hàng do Nhà nước kiểm soát hoàn toàn, với 100% cổ phần thuộc sở hữu của Chính phủ. Thông qua các ngân hàng này, Chính phủ cung cấp các khoản tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là trong những ngành công nghiệp ưu tiên hoặc các doanh nghiệp có kết quả hoạt động tích cực.
Chính sách hỗ trợ tín dụng linh hoạt này giúp Hàn Quốc phân bổ nguồn lực tài chính một cách hiệu quả, thúc đẩy tăng trưởng trong những lĩnh vực trọng điểm. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn mà còn tạo điều kiện để họ mở rộng sản xuất, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
Ngoài ra, Hàn Quốc thường xuyên tổ chức các cuộc đối thoại trực tiếp với lãnh đạo doanh nghiệp tư nhân nhằm theo dõi sát sao tình hình kinh doanh. Đây là cơ hội để doanh nghiệp nêu lên những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị giải pháp cụ thể. Dựa trên những phản hồi này, Chính phủ đưa ra các biện pháp kịp thời để tháo gỡ khó khăn, giảm thiểu rủi ro của các khoản tín dụng.
Nguồn: Báo dân trí